Janne van der Loop, Boekdruk in het donker. Brailledrukletters in Nederland van Chrysostomus van de Ven tot Dorus Nass (1868–1932)

Add Your Heading Text Here

7,00

Boekdruk in het donker. Brailledrukletters in Nederland van Chrysostomus van de Ven tot Dorus Nass (1868–1932)

Janne van der Loop in De Gulden Passer, vol. 100 (2022), nr. 1, pp. 38–55

Beschrijving

In 1932 brengen het blindeninstituut Sint-Henricus in Grave en de lettergieterij Amsterdam een nieuwe brailledrukletter op de markt waarmee volgens een nieuw systeem gedrukt kon worden. Het is de vraag of deze drukletter inderdaad zo innovatief is als zij hem voorstelden.

De eerste brailledrukletters in Nederland zijn in 1868 ontworpen in Grave. Men kon daarmee in eerste instantie slechts enkelzijdig drukken, later drukte men daarmee ook dubbelzijdig in de interlinie. De brailletekens werden gevormd door drie kleine componenten, die samen één brailleteken vormden. Gedrukt werd op een houten pers van eigen vinding.

In 1904 ontving Joh. Enschedé de opdracht om een brailledrukletter te ontwerpen waarmee men eenvoudiger in de interlinie dubbelzijdig kon drukken. Dit bedrijf had al in de jaren 1890 een brailledrukletter uitgebracht waarmee men met behulp van de tussenpunt-drukmethode drukte. Een drukletter kwam hierbij overeen met een brailleteken. Hun drukletter was door de grote hoeveelheid verschillende letters echter ongeschikt voor het gebruik door personen met een visuele handicap. De aangevraagde letters voor het St.-Henricus werden ontworpen op aanwijzing van het blindeninstituut en waren geschikt voor het gebruik door blinden. De brailletekens werden nog steeds gevormd door drie componenten (drukletters) samen te voegen. Slechts voor de klinkers werden er kant-en-klare drukletters gegoten. Gedrukt werd op een Victoriadegel-drukpers die aangepast was voor het dubbelzijdig drukken in de interlinie.

Vanaf 1910 drukte men in Grave met behulp van de tussenpunt-drukmethode. De brailletekens werden vanaf dit moment gevormd door twee verschillende drukletters te combineren. Dorus Nass ontwerpt in 1932 in samenwerking met Lettergieterij Amsterdam een vernieuwde brailledrukletter. Kenmerkend voor deze drukletter is dat een drukletter een volledig brailleteken vormt en dat de drukletters omkeerbaar zijn en daardoor ingezet kunnen worden voor twee verschillende brailletekens. Men drukte volgens de tussenpunt-drukmethode en nog altijd met dezelfde Victoriadegeldrukpers.